Η Ολομέλεια των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος, που συνεδρίασε στις 25-11-2023 στην Αθήνα, με απόλυτη απαρτία των μελών της, σχετικά με το πόρισμα της Ομάδας Εργασίας του
Υπουργείου Δικαιοσύνης για την αναμόρφωση του Δικαστικού Χάρτη, εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση:
Η Ολομέλεια, κατ’ αρχάς, καταγγέλλει απερίφραστα την διαδικασία που ακολουθήθηκε για την σύνταξη του πορίσματος για την αναμόρφωση του Δικαστικού Χάρτη. Η Ομάδα Εργασίας συγκροτήθηκε αρχικά χωρίς εκπρόσωπο της Ολομέλειας, οι συνεδριάσεις ελάμβαναν χώρα χωρίς προκαθορισμένη ημερήσια διάταξη, ουδέποτε ορίστηκαν εισηγητές επί των ειδικότερων θεμάτων ώστε να υπάρχουν έγγραφες εισηγήσεις και ουδέποτε οι διαφορετικές θέσεις που εκφράστηκαν, τέθηκαν σε ψηφοφορία ώστε να καταγραφούν ονομαστικά οι πλειοψηφίες και οι μειοψηφίες. Το πόρισμα δεν αιτιολογεί για ποιο λόγο δεν υφίστανται σήμερα οι λόγοι που οδήγησαν στην ίδρυση των προς συγχώνευση ή κατάργηση δικαστηρίων μετά μάλιστα την προηγούμενη γνώμη των αρμόδιων δικαστικών σχηματισμών ( Ολομέλειας του Αρείου
Πάγου ως προς τα Εφετεία και της Ολομέλειας των οικείων Εφετείων ως προς τα λοιπά δικαστήρια, σύμφωνα με το άρθρο 2 ν. 1756/88) και την μετέπειτα επεξεργασία του σχετικού σχεδίου ΠΔ από το Συμβούλιο της Επικρατείας.
Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί η αναφορά στο πόρισμα ότι η ίδρυση Εφετείων «δεν φαίνεται να έγινε βάσει πληθυσμιακών , γεωγραφικών ή διοικητικών κριτηρίων». Μετά ταύτα, θα αναμέναμε η Ομάδα Εργασίας
να προσδιορίσει σαφώς τα κριτήρια, που, κατά τη γνώμη της, οδήγησαν στην ίδρυση Εφετείων, προκειμένου να αντιληφθούμε σε ποια πραγματικά κριτήρια υπόκειται και η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου, η
προηγούμενη γνώμη της οποίας για την ίδρυση Εφετείων είναι εκ του νόμου υποχρεωτική.
Περαιτέρω, αξίζει να σημειώσουμε ότι στην κατακλείδα του πορίσματος, καθ’ υπέρβαση του έργου της Ομάδας Εργασιας γίνεται αναφορά για μεταφορά δικαστηριακής ύλης σε άλλους παράγοντες και
μάλιστα γίνεται και πρόταση κατανομή της (πχ έκδοση συναινετικών προσημειώσεων και διαταγών πληρωμής από συμβολαιογράφους). Το ζήτημα αυτό δεν συνδέεται σε καμία περίπτωση με την αναμόρφωση του Δικαστικού Χάρτη, είναι θέμα του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και η θέση του Υπουργού Δικαιοσύνης έχει αναπτυχθεί ενώπιον της Ολομέλειας.
Η Ολομέλεια εκφράζει την πλήρη αντίθεσή της στο περιεχόμενο του πορίσματος, το οποίο αντίκειται στις πάγιες θέσεις της.
Πρόταγμα για το δικηγορικό σώμα αποτελεί η ταχεία και ορθή απονομή της δικαιοσύνης.
Τα προβλήματα που παρατηρούνται στην απονομή της δικαιοσύνης απαιτούν σφαιρική αντιμετώπιση και συνολική προσέγγιση.
Δεν επιλύονται με διοικητικά μέτρα κατάργησης ή συγχώνευσης δικαστικών σχηματισμών, αλλά με τον εκσυγχρονισμό και την ενοποίηση των δικονομικών κανόνων, την αύξηση της χρηματοδότησης, την
δημιουργία υλικοτεχνικών υποδομών και τις προσλήψεις δικαστικών υπαλλήλων, λαμβάνοντας υπόψιν στοιχεία ουσιαστικής τεκμηρίωσης και αποτελεσματικότητας για κάθε δικαστικό σχηματισμό.
Η Ολομέλεια είναι κατηγορηματικά αντίθετη στην κατάργηση οποιουδήποτε Εφετείου ή Πρωτοδικείου της Χώρας. Η Πολιτεία οφείλει να διευκολύνει το δικαίωμα παροχής δικαστικής προστασίας των
πολιτών, λαμβάνοντας πρωτίστως υπόψιν την αρχή της εγγύτητας και της ευχέρειας πρόσβασης, την ιδιαιτερότητα της χώρας ως νησιωτικής και ορεινής, τις ιδιαίτερες συνθήκες ως προς την άσκηση του δικαστικού και δικηγορικού λειτουργήματος και τις συνέπειες τυχόν κατάργησης ή
συγχώνευσης στις τοπικές κοινωνίες.
Ως προς το ζήτημα της ενοποίησης του α΄ βαθμού δικαιοδοσίας, το θέμα απαιτεί περαιτέρω και εις βάθος μελέτη, ώστε να συζητηθούν οι όροι και η διαδικασία της ενοποίησης αυτής και να αντιμετωπιστούν τα
προβλήματα που ανακύπτουν από την διαφορετική λειτουργία των Ειρηνοδικείων και Πρωτοδικείων και την υπηρεσιακή κατάσταση των λειτουργών τους.
Ως προς την συγχώνευση Ειρηνοδικείων, θα πρέπει να προηγηθεί ένας ουσιαστικός διάλογος μεταξύ όλων των αρμοδίων φορέων προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που θα ανακύψουν, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιομορφίες κάθε περιοχής σε συνδυασμό με την ακώλυτη πρόσβαση των πολιτών στη δικαιοσύνη και την λυσιτελή άσκηση του δικαιώματός τους για δικαστική προστασία.