Η Ολομέλεια των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων
Ελλάδος, που συνεδρίασε στις 13.9.2024 στον Πύργο Ηλείας έλαβε τις
κάτωθι αποφάσεις:
Α. ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ
Η ορθή απονομή της Δικαιοσύνης προϋποθέτει την πλήρη
ανεξαρτησία της από κάθε εσωτερική ή εξωτερική παρέμβαση.
Δικαιοσύνη χωρίς ανεξαρτησία δεν υφίσταται. Όπως δεν υφίσταται και
Δημοκρατία και Κράτος Δικαίου χωρίς Δικαιοσύνη.
Στο πλαίσιο της προωθούμενης συνταγματικής αναθεώρησης είναι
αναγκαία η θέσπιση κανονιστικών δικλείδων ασφαλείας που θα
διαφυλάσσουν το κύρος της Δικαιοσύνης και την ανεξαρτησία της στο
μέγιστο δυνατό βαθμό και θα διασφαλίζουν το Κράτος Δικαίου.
Στην κατεύθυνση αυτή, η Ολομέλεια αποφάσισε να προτείνει:
1. Η υφιστάμενη ρύθμιση δημιουργεί δεσμούς εξάρτησης που
υπονομεύουν την ανεξαρτησία της δικαστικής λειτουργίας και
προκαλούν βάσιμες αμφιβολίες στους πολίτες για την αμεροληψία της
Δικαιοσύνης.
Η ηγεσία της δικαιοσύνης να μην επιλέγεται από την εκτελεστική
εξουσία αλλά από ειδικό εκλεκτορικό σώμα όπου θα μετέχουν ανώτατοι
δικαστικοί και εισαγγελικοί λειτουργοί, εκπρόσωποι του δικηγορικού
σώματος και πανεπιστημιακοί νομικών σχολών της χώρας.
2. Την αναμόρφωση του καθεστώτος της ποινικής ευθύνης των
Υπουργών, προκειμένου να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις ενός
σύγχρονου Κράτους Δικαίου και να αποφεύγεται η ατιμωρησία όσων
ασκούν πολιτική εξουσία. Η άσκηση της ποινικής δίωξης θα πρέπει να
γίνεται αποκλειστικά από δικαστικό όργανο, αποτελούμενο από
ανώτατους δικαστικούς λειτουργούς.
Το ισχύον καθεστώς παρέχει εκτεταμένη προστασία σε πολιτικά
πρόσωπα και δημιουργεί δικαιολογημένες εντυπώσεις ανισότητας
ενώπιον του νόμου.
3. Απαγόρευση δυνατότητας διορισμού αφυπηρετούντων δικαστών
σε δημόσιες θέσεις (ανεξαρτήτων αρχών ή άλλες) για ένα ελάχιστο
χρονικό διάστημα μετά την αφυπηρέτηση, ώστε να αποκοπεί ο ομφάλιος
λώρος μεταξύ της εκτελεστικής εξουσίας και της Δικαιοσύνης.
Η εικόνα οποιουδήποτε ανώτατου δικαστικού να διορίζεται την
επόμενη ημέρα της αφυπηρέτησής του σε μία αμιγώς πολιτική θέση δεν
τιμά την ίδια τη Δικαιοσύνη και σίγουρα δεν προάγει τη διάκριση των
εξουσιών.
4. Τη συμμετοχή δικηγόρων και Πανεπιστημιακών νομικών
Σχολών με δικαίωμα λόγου στα Ανώτατα Δικαστικά Συμβούλια τόσο
της πολιτικής όσο και της διοικητικής Δικαιοσύνης.
Η εμπειρία των περισσοτέρων ευρωπαϊκών χωρών, όπου
συμμετέχουν στα αντίστοιχα συμβούλια μη δικαστές, επιλεγμένοι με
αδιάβλητη και διαφανή διαδικασία, αποδεικνύει ότι τούτο είναι ο
ασφαλέστερος ενδεχομένως τρόπος ώστε να εξασφαλίζεται η μεγαλύτερη
δυνατή διαφάνεια στη λειτουργία της Δικαιοσύνης.
Η Ολομέλεια ευχαριστεί ιδιαίτερα τον ομότιμο καθηγητή
Συνταγματικού Δικαίου της Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ κ. Νίκο Αλιβιζάτο
για την παρουσία του στις εργασίες της Ολομέλειας και την ουσιαστική
συμβολή του στο διάλογο που αναπτύχθηκε για τη διαμόρφωση των
προτάσεων της Ολομέλειας.
Β. ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΝΟΜΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ
Η Ολομέλεια εκφράζει την κατηγορηματική αντίθεσή της:
1. Στην υποβάθμιση των Νομικών Σπουδών, μέσω προγραμμάτων
ελλιπούς νομικής πληρότητας, με δραματικές επιπτώσεις στην άσκηση
των νομικών επαγγελμάτων στο μέλλον και στην ασφάλεια δικαίου.
2. Με την αδειοδότηση Νομικών Σχολών στις δύο μεγαλύτερες
πόλεις της Χώρας, γεγονός που δημιουργεί έντονο προβληματισμό και
ανησυχία για τη βιωσιμότητα της Νομικής Σχολής Κομοτηνής, η οποία
βρίσκεται σε μία ιδιαίτερα ευαίσθητη εθνικά περιοχή και χρήζει
στήριξης και όχι αποδυνάμωσης. Τον ίδιο κίνδυνο από τη λειτουργία
των ιδιωτικών πανεπιστημίων στα μεγάλα αστικά κέντρα αντιμετωπίζουν
και άλλες πανεπιστημιακές σχολές των παραμεθόριων και ακριτικών
περιοχών της πατρίδας μας.
Η Συντονιστική Επιτροπή έχει ήδη αποφασίσει να ζητηθούν
αντίγραφα των φακέλων αδειοδότησης, προκειμένου να ελεγχθεί το
σύνολο των κατά νόμο απαιτούμενων δικαιολογητικών και εγγράφων,
καθώς και τα προς έγκριση προγράμματα των νέων Ιδιωτικών Νομικών
Σχολών της χώρας. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί η βασιμότητα του
περιεχομένου ιστότοπων μη κρατικών Νομικών Σχολών για τα
Προγράμματα Σπουδών που έχουν εκπονήσει ή η έλλειψη απαιτούμενων
δικαιολογητικών, το δικηγορικό σώμα θα προβεί, κατ’ άρθρο 90 ΚωδΔικ,
σε δικαστική προσφυγή για την ακύρωση των σχετικών εγκριτικών
διοικητικών πράξεων.
Θα διαφυλάξουμε, με κάθε νόμιμο μέσο, την ποιότητα των
νομικών σπουδών, διότι αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση για την
ποιότητα των νομικών υπηρεσιών που παρέχονται στους πολίτες. Η
προστασία των νομικών σπουδών αποτελεί υποχρέωσή μας προς τις
μελλοντικές γενιές νομικών και προς την κοινωνία στο σύνολό της.
Γ. ΣΤΗΡΙΞΗ ΜΗΤΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΓΟΝΕΪΚΟΤΗΤΑΣ
Η Ολομέλεια αποφάσισε να προτείνει στην Πολιτεία και διεκδικεί
την υιοθέτηση αναγκαίων μέτρων για τη στήριξη της μητρότητας και
γονεϊκότητας και ειδικότερα:
1. Την άμεση άρση της προϋπόθεσης ασφαλιστικής
ενημερότητας για την χορήγηση της ειδικής παροχής προστασίας
μητρότητας, όπως επίσης και σε όλα τα επιδόματα (λοχείας και τοκετού)
ώστε να μπορούν, χωρίς περιορισμούς, να έχουν πρόσβαση όλες οι
μητέρες στις παροχές.
2. Την αναδρομική επέκταση της χορήγησης της ειδικής
παροχής προστασίας μητρότητας σε γονείς με ημερομηνία τοκετού από
1/1/2023.
3. Την αύξηση του εφάπαξ ποσού επιδόματος λοχείας για τις
αυτοαπασχολούμενες δικηγόρους (ασφαλισμένες μη μισθωτές ΕΦΚΑ),
που υπολείπεται σημαντικά του επιδόματος κύησης και λοχείας 119
ημερών που λαμβάνουν μισθωτές και έμμισθες δικηγόροι με 200 ημέρες
ασφάλιση, από 800 ευρώ που είναι σήμερα (για 4 μήνες) σε 880 ευρώ x 4
μήνες.
4. Την άμεση νομοθετική επίλυση της αδικαιολόγητης
στέρησης της δυνατότητας των εμμίσθων δικηγόρων να λάβουν τη
συμπληρωματική παροχή μητρότητας (κυοφορίας και λοχείας) μετά τον
τοκετό (ν. 549/77 αρ. 4, ν. 4808/2021 αρ. 34, ΠΔ 221/1997 αρ. 1, που
σκοπό έχει να παρασχεθεί στην μητέρα ποσό ίσο με τις τακτικές
αποδοχές κατά το χρόνο άδειας πριν τον τοκετό και της λοχείας), πέρα
από το βασικό επίδομα τοκετού και λοχείας, με ρητή πρόβλεψη
αναλογικής εφαρμογής των σχετικών διατάξεων στις έμμισθες
δικηγόρους.
5. Την κάλυψη των εξόδων θεραπειών υπογονιμότητας και
κρυοσυντήρησης ωαρίων.
6. Την άμεση επίλυση των καθυστερήσεων καταβολής της
ειδικής παροχής προστασίας μητρότητας που παρατηρείται
επανειλημμένα με την επίκληση τεχνικών ζητημάτων
διαλειτουργικότητας των εφαρμογών.
7. Την Πλήρη κάλυψη των εξόδων- τροφείων σε
βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς. Αναθεώρηση του ισχύοντος
πλαισίου κάλυψης των τροφείων μέσω ΕΣΠΑ, που έχει πολύ αυστηρές
προϋποθέσεις αθροιστικού οικογενειακού εισοδήματος κάτω των 28.000
ευρώ, και περιορίζει υπέρμετρα τους δικαιούχους.
8. Την πλήρη φοροαπαλλαγή και απαλλαγή από τις ασφαλιστικές
εισφορές ενός τουλάχιστον έτους και για τους δύο γονείς (επέκταση της
μείωσης 50% που προβλέπεται με το αρ. 141 παρ. 2 ν. 3655/2008 μόνο
για τις μητέρες και αποκλειστικά για την κύρια σύνταξη).
9. Την επέκταση όλων των παροχών στις θετές και στις
ανάδοχες μητέρες καθώς και σε περιπτώσεις προαιρετικής ασφάλισης.
Τα μέτρα αυτά κρίνονται αναγκαία, προς αποκατάσταση της αρχής
της ισότητας και για την καταπολέμηση των διακρίσεων και μάλιστα σε
μια περίοδο που οι μητέρες και νέοι γονείς δικηγόροι αντιμετωπίζουν
σημαντικές δυσκολίες για την αντιμετώπιση των αυξημένων
οικογενειακών εξόδων και σοβαρά εμπόδια στην εξισορρόπηση της
επαγγελματικής ζωής με τις ανάγκες ανατροφής παιδιών, λόγω της
απουσίας βασικών παροχών στήριξής τους.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΠΥΡΟΠΛΗΚΤΩΝ ΧΙΟΥ ΚΑΙ
ΑΧΑΪΑΣ
Η Ολομέλεια αποφάσισε την οικονομική στήριξη των
πυροπλήκτων περιοχών των πρόσφατων καταστροφικών πυρκαγιών στη
Χίο και στην Αχαΐα, σε συνεννόηση με τους οικείους Δικηγορικούς Συλλόγους.